Ayak bileği burkulması hemen her spor branşında en sık karşılaşılan yaralanmalarından başında gelir. Yaralanma mekanizması genellikle direkt bir travmaya bağlı gerçekleşir.
Yaralanmalar akut yada kronik olarak ikiye ayrılır. Kronik ayak bileği burkulması eklemin uzun süreli kullanımına bağlı olarak gelişir. Tüm ayak bileği burkulmalarının %85’i ayağın dış yan bağlarının esnemesi, yırtılması yada kopması ile sonuçlanır.
ANATOMİSİ:
Ayak; ön,orta ve arka ayak olmak üzere 3 bölümde incelenir.26 kemikten oluşur.
Ayak bileği eklemi menteşe tipli, sinovyal bir eklemdir. Tibiotalar, Fibulotalar ve distal tibiofibular eklemlerinden oluşur. Ayak bileği eklemi yük verirken, kuvvetin ayağa iletilmesini sağlar.
Eklem kapsülü ayağı bükme ve itmeye yardımcı olur. İç ve dış yan bağlarla desteklenir.
Dış yan bağlar; Anterior Talofibuler (ATFL), Kalkaneofibuler (CFL), Posterior Talofibuler (PTFL) olmak üzere 3 ligamentten oluşur.
Dış yan bağlar, iç yan bağlara göre daha kuvvetsizdir. Bu durum özellikle ayak bileği burkulmalarında dış yan bağların daha çok yaralanmasına sebep olur.
Ayak bileği nötral pozisyonda ideal dengeye sahiptir. Ayak bileğinin içe döndüğü pozisyonlar dış bağlara ekstra stres yükler ve bu pozisyonlarda dışardan bir müdahale ile ayak bileği burkulur.
ATFL, dış yan bağlar arasında en zayıf olan bağdır. Ayağın içe dönerek burkulduğu pozisyonlarda ATFL’de esnemeler, yırtıklar ve kopmalar görülür.
AYAK BİLEĞİ BURKULMASI SEMPTOMLARI:
Ağrı
Hassasiyet
Şişlik
Renk değişikliği
Eklem hareket açıklığında azalma
Akut ayak bileği burkulmaları sonrası, amacımız en başta ödemi kontrol altına almak olmalıdır. Bunun için kompresyon ve elevasyon uygulamaları, soğuk uygulamalar ve ödem masajı yapılmalı. Ayrıca eklem limitasyonları önlemek için ayak, ayak bileği mobilizasyonları yapılmalı. Tekrarlayan ayak bileği burkulmaları ise instabiliteye bağlı olarak gelişir ve sporcuların stabilizasyon çalışmalarının yanında denge ve propriosepsiyon çalışmaları da antrenman programına mutlaka eklenmelidir. Ayrıca asimetrik yüklenmeleri önlemek için destek olması adına kinezyolojik bantlama çalışmaları da yapılabilir.
Şeyma Öztürk
Lifeon Concept
Comments